اثربخشی آموزش سبک زندگی اسلامی بر میزان سلامت روانی جوانان

نویسندگان

1 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه پیام‌نور

2 استادیار گروه معارف، دانشگاه پیام‌نور.

3 مدرس گروه الهیات، دانشگاه پیام‌نور.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش سبک زندگی اسلامی بر میزان سلامت روانی جوانان انجام شده است. جامعه آماری نیز از جوانان شهر تهران در سال تحصیلی 91ـ90 انتخاب شده است. ابتدا پرسش‌نامة سلامت روانی و باورهای مذهبی برای 240 جوان (120 دختر و 120 پسر) به‌صورت تصادفی اجرا شد. از میان این افراد 60 نفر از جوانان ازنظر سن، جنس، وضعیت اقتصادی باتوجه‌به آزمون‌های همتا انتخاب شدند و تصادفی در 3 گروه 20 نفری قرار گرفتند. آموزش «سبک زندگی اسلامی» برای گروه نخست گذاشته شد. گروه دوم، گروه «کنترل» بودند که هیچ آموزشی برای این افراد اجرا نشد. گروه «پلاسیبو»، گروه سوم بودند که برای آنها جلسات پرسش و پاسخ گذاشته شد؛ ولی جلسات آموزشی خاصی نبود. در پایان 15 جلسه آموزش سبک زندگی اسلامی، هر 3 گروه با پرسش‌نامة سلامت روانیِ «پس‌آزمون» سنجیده شدند.
دستاورد این تحقیق نشان داد که میان آموزش سبک زندگی اسلامی و سلامت روانیِ جوانان، رابطه وجود دارد. همچنین سبک زندگی اسلامی، مایة افزایش سلامت روانی جوانان است. همچنین، میانگین نمره‌های افراد در گروه آزمایشی به‌گونه معناداری از گروه‌های پلاسیبو و کنترل بیشتر بود که بیانگر اثربخشی این روش و تقویت رفتارهای مثبت و جلوگیری از اثرات سوء‌رفتار جوانان است. براساس دستاوردهای این پژوهش، افزون‌بر تأیید چارچوب نظری و همسویی با پیشینة پژوهش‌های انجام‌شده؛ می‌توان جایگاه خاصی را برای آموزش سبک زندگی اسلامی افراد قائل شد و از پتانسیل‌های لازم در این زمینه بهره گرفت. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Islamic Lifestyle Training on the Youth's Mental Health

نویسندگان [English]

  • Giti Hemmatirad 1
  • Mohammadsadeq Jamshidirad 2
  • Fatemeh Barzegarchali 3
چکیده [English]

The present study aims at investigating the effectiveness of Islamic lifestyle training on the youth's mental health. The statistic population of the study was the youth of Tehran in the year of 90-91. At first, the Mental Health and Religious Beliefs Questionnaires were given to 240 young people (120 females and 120 males) randomly selected from the target population. Among the respondents, 60 young people in terms of age, sex, and socioeconomic status were selected based on peer test and randomly divided into three groups of 20 subjects (treatment group which were given life style training, the control group that were not given any training, and the placebo group who were given question and answer sessions without any specific training). At the end of the 15th session of the Islamic lifestyle training, all three groups were measured again through the Mental Health Questionnaire as “posttest". The results of this study showed that there is a relationship between teaching Islamic lifestyle and mental health of the Youth. In addition, it is shown that Islamic lifestyle increases the Youth's mental health. It also showed that the average score of treatment group was significantly more than placebo and control groups, which shows the effectiveness of this method in enhancing positive behavior as well as preventing the misconduct of the youth. According to the results of this study, in addition to confirming the theoretical framework and consistency with a history of researches, it gave a special importance to training Islamic lifestyle and utilizing the necessary potential in this field

کلیدواژه‌ها [English]

  • Training
  • Islamic Lifestyle
  • Mental Health
اسلامی، احمدعلی (1376). بررسی نگرش فرد نسبت به مذهبی بودن و رابطه آن با افسردگی در دانش‌آموزان سال آخر دبیرستان‌های اسلام‌شهر. پایان‌نامه ارشد. اسلامشهر: دانشکده بهداشت انستیتو تحقیقات بهداشتی.##باقریان، مصطفی؛ گویا، محمد؛ نائیجی، مختار (1390). بررسی ابعاد تهاجم فرهنگی امروزین و چگونگی مقابله با آن. پایان‌نامه ارشد دانشگاه مازندران.##بهرامی احسان، هادی (1378). بررسی مؤلفه‌های بنیادین سازش‌یافتگی در آزادگان ایرانی. رساله دکتری روان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس. دانشکده علوم انسانی.##ــــــــــ (1380). «بررسی مقدماتی میزان اعتبار و قابلیت اعتماد مقیاس جهت‌گیری مذهبی». مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی. سال ششم، شماره 1. صص 67 ـ 90.##ــــــــــ (1381). «رابطه بین جهت‌گیری مذهبی، اضطراب و حرمت خود». مجله روان‌شناسی. سال ششم. شماره 4.##بهرامی‌ مشعوف، عباس (1373). بررسی رابطه بین میزان عبادت و سلامت روان در دانشجویان پسر مرکز تربیت معلم همدان پایان‌نامه ارشد. دانشکده روان‌شناسی و علوم‌ تربیتی دانشگاه تربیت معلم همدان.##بیرشک، بهروز و همکاران (1380). روش‌های افزایش عزت نفس در کودکان و نوجوانان. انتشارات انجمن اولیا و مربیان. چاپ ششم.##جلیلوند، محمدامین (1383). بررسی رابطه سلامت روان و پایبندی به تقیدات دینی (نماز) در دانشجویان. مجموعه مقالات دومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان تهران.##حسینیان، سیمین؛ منوچهری، کاترین؛ علوی، زهرا (1383). بررسی و مقایسه رابطه سلامت روان و احساس معناجویی در دانشجویان دختر خوابگاهی مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا. مقالات دومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان.##خدایاری فرد، محمد؛ غباری بناب، باقر (1378). تهیه مقیاس اندازه‌گیری اعتقادات و نگرش مذهبی در دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف. پایان‌نامه دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.##رضی، داوود؛ رضوانی، مهدیه (1390). بررسی تأثیر دینداری و موفقیت تحصیلی دانشجویان دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه مازندران. چکیده مقاله‌های دین دانشگاه علوم انسانی دانشگاه مازندران. بابلسر: دانشگاه مازندران.##سراج‌زاده، س.ح؛ توکلی، م. (1380). «بررسی تعریف عملیاتی دینداری در پژوهش‌های اجتماعی». نامه پژوهش. دورة 5. شمارة 20 و21. صص 26ـ 39.##سهرابی، نادره؛ سامانی، سیامک (1380). بررسی میزان تأثیر نگرش مذهبی بر بهداشت روانی نوجوانان. پایان‌نامه دانشگاه علوم پزشکی تهران.##شیلینگ، لوئیس (1386). نظریه‌های مشاوره. ترجمه خدیجه آرین. تهران: اطلاعات. چاپ ششم.##صراف، سهیلا؛ کدیور، پروین (1383). بررسی رابطه سلامت روان با باورهای خودکارآمدی و عزّت نفس در دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف. مجموعه مقالات دومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان تهران.##طالبی جویباری، مسعود (1390). بررسی مقایسه نگرش مذهبی منبع کنترل و سلامت روان در بین دانشجویان سیگاری و غیرسیگاری. چکیده مقالات دین دانشگاه علوم انسانی دانشگاه مازندران.##ظهور، ع؛ توکلی، ع. (1381). «وضعیت نگرش مذهبی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمان در سال 1380». مجله ارمغان دانش. 7 (28).##عابدی، سیده زینب؛ عابدی، سیدمرتضی؛ عابدی، سیده‌الهه (1390). دانشگاه، نخستین مرکز نفوذ سیاسی دشمن. چکیده مقاله‌های دین دانشگاه علوم انسانی دانشگاه مازندران.##قائنی، علی (1372). نقش مادر در تربیت. انتشارات امیری. چاپ هشتم.##کامرانی، زینب؛ هویدافر، رضوان (1390). بررسی رابطه سلامت روان و نگرش مذهبی دانشجویان دانشگاه علمی کاربردی جهاد کشاورزی اصفهان. اصفهان: نشر آتیه.##کاویانی، محمد (1390). «کمّی‌سازی و سنجش سبک زندگی اسلامی». مجله روان‌شناسی و دین. سال چهارم. شماره دوم. صص 27 ـ 44.##منشئی، غلامرضا (۱۳۷۶). روان‌شناسی تندرستی. تهران: انتشارات غزل.##نوابخش، م؛ پوریوسفی، ح. (1385). «نقش دین و باورهای مذهبی بر سلامت روان». مجله پژوهش دینی. ش 14. صص 78 ـ 90.##
, Alvarado K.A. & Tempker, D.I. & Bresler, C. & Thomas Dobson, S. (1995). “The relationship of religious variables to death depression and death anxiety”. Journal of Clinical Psychology. 51 (2). 203 - 207.##Bennett, K.M. & Hughes, G.M. & Smith, P.T. (2002). “Bereavement and Gender Effects on Lifestyle and Participation”. Proceedings of the British Psychological Society. vol 10, issue 2.##Bennett, K.M. & Hughes, G.M. & Smith, P.T. (2005). “Coping, depressive feelings and gender differences in late life widowhood”. Aging and Mental Health. vol 9, issue 4.##Bergin, A.E. & Stinchfield, R.D. & Gaskin, T.A. & Masters, K.S. & Sullivan, C.E. (1988). “Religious life styles and mental health: An exploratory study”. Journal of Counselling Psychology. 35.##Ellison, C.g. (1991). “Religious involvement and subjective well-being”. Journal of Mental Health and social Coping: An introduction. New York. Columbia Univesity Press. (2nd ed).##Inglehart, R.I. (1990). Culture shift in advanced industrial society. Princton. NJ. Princeton University Press. 3 (2).##Khoshtinaton,V. (2012). “The Impact of Adherence to Islamic Beliefs through Academic Achievement on University students Tendency to Drug Consumption”. International Research Journal of Applied and Basic Sciences. 3 (7). 1314 - 1322.##Park, C. & Cohen, L.H. & Herb, L. (1990). “Intrinsic religious coping as life stress moderators for catholics versus protestants”. Journal of personality and social psychology. 59 (3). 523 - 589.##Robin, F.; Badgley (1967). The sociology of health in canada social science & Medicine. Volume 10, Issue 1, (3). 425-433.##Runcan, Patricia-Luciana. (2012). The time factor: does it influence the parent-child relationship?!. Volume 33. 2012. pp 11-14.##Smelser, N.J. & Baltes, P.B. (2001). Depression, hopelessness, optimism and health. The international encyclopedia of the social and behavioral sciences. Oxford. England: Elsevier. 5 (3).##Tugba, Gurcaylilar-Yenidogan & Alp, Yenidogan & Josef, Windspergerc. (2011). Antecedents of contractual completeness: the case of tour operator-hotel allotment contracts. Volume 24 (5). 1036 - 1048.##Watson, D. & Clark, L.A. (1992). “On traits and temperaments”. Journal of Personality. 60, 441 - 476.##